ورق استلنس استیل یکی از مواد فلزی پرکاربرد بر پایه آهن است که دو درصد آن از کربن تشکیل شدهاست. این ورق در صنایع مختلفی همچون خودروسازی، صنایع فلزی، پتروشیمی، معدنی، مخابرات و ساختمانی استفاده میشود. ورقهای استنلنس دارای آلیاژهای متفاوتی هستند که منجر به ایجاد ویژگیهای منحصر به فردی برای هر ورق میشوند. کروم و نیکل، از عناصرآلیاژی مهم در تولید ورقهای استیل است که باعث ایجاد مقاومت در برابر ضربه، خوردگی و گرما میشوند.
در کل ورقهای استنلنس استیل دارای ویژگیهای زیر میباشند.
1.مقاومت در برابر خوردگی: استنلس استیل به دلیل حضور کروم در ترکیب، مقاومت بسیار خوبی در برابر اکسیداسیون و خوردگی دارد.
2.مقاومت در برابر حرارت : تعدادی از انواع استنلس استیل دارای مقاومت بالا در برابر دماهای بالا و تغییرات حرارتی هستند.
3.قابلیت جوشکاری: ورق استنلس به خوبی جوش میخورد و از این جهت در ساخت و تولید قطعات مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
4.ظاهر زیبا و شکیل : سطح آلیاژهای استنلس استیل به طور طبیعی براق و زیباست که آن را به یک گزینه عالی برای کاربردهای دیداری تبدیل میکند.
گریدهای استنلس استیل بر اساس ترکیبات آلیاژی، خصوصیات فیزیکی-شیمیایی و کاربردهای مختلف، به چندین دستهبندی تقسیم میشوند. در زیر دستهبندیهای اصلی گریدهای استنلس استیل را مشاهده میکنید.
استنلس استیل آستنیتی(Austenitic Stainless Steel):
این دسته از گریدها دارای ساختار کریستالی آستنیتیک هستند که عناصر تشکیل دهندهی آنها آهن،نیکل و کروم میباشد. سهم نیکل در این گریدها 16 تا 26 درصد و سهم عنصر کروم بین 6 تا 22 درصد است. به علت وجود فلز گران قیمت نیکل، برای خرید ورقهای استیل این گرید باید هزینهای بیشتر پرداخت کنید.از بهترین و اصلیترین ویژگیهای استنلس استیل آستنیتی مقاوم بودن آن در برابر خوردگی و ضربه میباشد. غیز مغناطیسی بودن(نگیر بودن) این ورق استیل از مزیتهایی است که باعث متمایز شدن این استیل در میان بقیه شدهاست. ورق استیل 304 از نمونههای این مدل هستند که در صنعت تولید کارد و چنگال وساخت سینکهای آشپزخانه بهکار میروند.
استنلس استیل فریتی(Ferritic Stainless Steel):
این گریدها دارای ساختار کریستالی فریریتیک هستند که این کریستالها مقدار بسیار کمی کربن میتواند جذب کنند. استیلهای فریتی دارای کروم بالا و نیکل کمتری نسبت به استیل آستنیتی هستند. با وجود درصد پایین نیکل، این استیلها در برابر زنگزدگی مقاوم هستند و به همین خاطر توجه مهندسان زیادی را برای خرید به خود جلب کردهاست. ورق استنلس استیل 430 یک نوع ورق فلزی که زیرمجموعه این گرید میباشد و به دلیل ساختار فریریتیک خود، دارای قابلیت شکلپذیری و تشکیل دهی است. از این فولاد ضد زنگ در صنایع خودروسازی، نیروگاهی، دریایی،ساختمانی و ... استفاده میشود.
استنلس استیل مارتنزیتی(Martensitic Stainless Steel):
استنلس استیل مارتنزیتی با ساختار مارتنزیتی و کربن بالا تولید میشود. این نوع فولاد دارای خصوصیات زیبایی، سختی و مقاومت مکانیکی برتری است. به دلیل خصوصیات ترکزنی و انعطافپذیریاش در صنایع ابزارسازی، قطعات برشی، دندهها و وسایل تیزکننده مورد استفاده قرار میگیرد. عنصر اصلی این فولاد، کروم است که بین 11.5 تا 18 درصد از ترکیب آن را تشکیل میدهد.
استنلس استیل دوفازی (Duplex Stainless Steel)
استیل دوفازی ترکیب دو گرید آستنیتی و فریریتیک است واز ترکیب 22 الی 25 درصد کروم، 5 تا 7 درصد نیکل و حداکثر 4 درصد مولیبدن تشکیل میشود. این ترکیب منحصر به فرد باعث ایجاد ویژگیهای برتری در استنلس استیل دوپلکس میشود. استنلس استیل دوپلکس دارای مقاومت مکانیکی بالا در برابر فشار و ضربه است، که این ویژگی آن را برای کاربردهایی مانند صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و ساختارهای دریایی مناسب میسازد. به علت ساختار آلیاژی خاص، استنلس استیل دوپلکس دارای شکلپذیری و جوشکاری بهتری نسبت به استیل فریریتی است.
ورقهای استنلس استیل در انواع مختلفی که در زیر مشاهده میکنید، تقسیمبندی میشوند.
گرید 304 (AISI 304):
از جمله پرکاربردترین گریدهای استنلس استیل است.
حاوی حدود 18% کروم و 8% نیکل است.
مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد و بهطور عمده در صنایع غذایی، مخابرات، صنعت خودروسازی و ساختمانی استفاده میشود.
316 (AISI 316):
حاوی 16-18% کروم، 10-14% نیکل و 2-3% مولیبدن است.
مقاومت بهتری در برابر خوردگی از گرید 304 در محیطهای اسیدی و شرایط دریایی دارد.
مناسب برای استفاده در صنایع شیمیایی، دریایی، پزشکی و داروسازی میباشد.
گرید 430 (AISI 430):
حاوی حدود 17% کروم است و بیشترین مقاومت در برابر خوردگی را دارد.
برای کاربردهایی که مقاومت در برابر حرارت و خوردگی کمتر مهم است مناسب است، مانند تولید وسایل آشپزخانه.
گرید 201 (AISI 201):
ترکیبی از کروم، نیکل و منگنز را دارد.
کاربردهایی مانند تولید وسایل آشپزخانه، تزیینات داخلی و کاربردهای دیداری دارد.
گرید 904L (AISI 904L):
دارای مقدار بالای نیکل و مولیبدن است.
برای محیطهای شیمیایی خاصی مانند اسیدهای معدنی و کلریدیکاستفاده میشود.
در صنایع پتروشیمی، نیروگاهها و صنایع دریایی کاربرد دارد.
گرید 410 (AISI 410):
حاوی کروم در مقدار بالا و کمی کربن است.
به دلیل مقاومت به خوردگی و ترکها، در تولید ابزارهای برشی و دندهها استفاده میشود.
در آخر نتیجه میگیریم، ورق استنلس استیل با خصوصیات منحصر به فرد خود، در صنایع مختلف بهعنوان مادهای اساسی و مهم مورد استفاده قرار میگیرد.